خوشه بندی برای یارانه ها
فوریه 1, 2010 13 دیدگاه
بعد از اعلام خوشه بندی خانوارهای ایرانی بر حسب درآمدها، مرکز آمار اعلام کرد که مردم می توانند به این سایت مراجعه کنند، یا به شماره های خاصی زنگ بزنند و از وضعیت خوشه بندی خود با خبر شوند. افرادی که متوجه شدند در خوشۀ سوم، یعنی در میان سی درصد بالای درآمدی، قرار دارند، معترض شده اند. سایتها و روزنامه ها پر است از مواردی که فردی فلان مقدار درآمد دارد و فلان مقدارش را اجاره می دهد و فلان قدر قرض هم دارد و با وجود این در خوشۀ سه قرار گرفته است. بخشی از این مشکلات البته ناشی از طراحی ناکامل آن است. در طراحی و اعمال قانون هدفمند کردن یارانه ها بسیاری از جزئیات فراموش شده است، و یا حداقل به صورت شفاف توضیح داده نشده است. اما بخش دیگر این مشکلات قطعاً به واقعیات اقتصاد ایران بر می گردد.
همان طور که پیش بینی می شد افرادی که از موقعیت خود در خوشه ها ناراضی هستند، عمدتاً افراد ساکن در شهرهای بزرگ هستند که نسبت به افراد ساکن روستاها و شهرهای کوچک درآمد بیشتری دارند. این افراد دسترسی بیشتر به روزنامه ها و اینترنت دارند و می توانند اعتراض خود را علنی کنند. بسیاری از ساکنان شهرهای کوچک و روستاها نمی توانند اعتراض خود به سیاستها را علنی کنند. مثالهای متعددی از این عدم تعادل ها می توان یافت. به عنوان نمونه در نظر بگیرید که هر گاه قیمت کالاهای کشاورزی در بازار بالا می رود، اعتراضات زیادی علنی می شود. معمولاً در این موارد با واردات این کالاها سعی می شود به اعتراضات پاسخ داده شود. در حالیکه اعتراضات بزرگترین ضرر کنندگان سیاست واردات کالاهای کشاورزی، یعنی کشاورزان، به ندرت در اخبار منعکس می شود. در نتیجه اکثر سیاستهای اقتصادی دهه های اخیر به ضرر کشاورزان و به نفع ساکنان شهرهای بزرگ بوده است.
خانواده های ساکن شهرهای بزرگ که در خوشۀ سوم قرار گرفته اند قطعاً هزینه های بالاتری هم دارند. نگاهی به وضعیت مسکن خانوارها این تفاوت را روشن می کند. حدود 6 درصد خانوارهای روستایی اجاره نشین هستند. درحالیکه این نسبت در شهرها 24 درصد است. همچنین اجاره بها در شهرها، بخصوص در شهرهای بزرگ، بالاتر است. این امر در مورد سایر کالاهای خدماتی هم صادق است. البته بالا بودن این هزینه ها به این دلیل است که در این مناطق امکان کسب درآمد بیشتر است. افراد برای کسب درآمد به شهرهای بزرگ مهاجرت می کنند و این باعث افزایش هزینه های کالاهای غیر قابل انتقال در این مناطق می شود.
اگر در توزیع یارانۀ نقدی فقط درآمد مورد توجه قرار گیرد و هزینه ها فراموش شود ممکن است سطح رفاه برخی از خانوارهای مناطق شهری افت زیادی بکند. جواب اقتصادی به این مسئله این است که این افراد باید با ساکن شدن در مناطق دیگر هزینه های خود را کاهش دهند. مشکل اینجا است که این امر گاهی می تواند زمان بر و هزینه بر باشد. افراد زیادی در مناطق شهری سرمایه گذاری زیادی روی انواع خاصی از سرمایۀ فیزیکی و سرمایۀ انسانی (تحصیلات و تجربۀ کاری) کرده اند که فقط در مناطق شهری و بخصوص شهرهای بزرگ بازده دارد. اگر این افراد مجبور به ترک شهرهای بزرگ شوند، قدرت تولید اقتصادی خود را از دست می دهند.
با آنچه گفته شد سؤالی که مطرح می شود این است که آیا این واقعیت که هزینه های زندگی در برخی مناطق بالاتر است، باید در خوشه بندی وارد شود؟
با وجود مشکلاتی که تقسیم پول بر مبنای درآمد دارد، به نظر من جواب به این سؤال منفی است. تقسیم منابع حاصل از کاهش یارانه های پرداختی بر مبنای هزینه ها اشکالات زیادی دارد. مهمترین اشکال آن این است که اگر به افرادی که هزینه های بالا دارند، پول بیشتری پرداخت شود، ثروتمندان بیش از فقرا دریافت خواهند کرد. تفکیک هزینه ها به هزینه های ضروری و غیر ضروری، راه حلی که گاه به آن اشاره می شود، اگر بخواهد با صحت قابل قبولی اجرا شود، نیازمند اطلاعات زیاد، بسیار هزینه بر و در نتیجه از نظر اقتصادی غیر ممکن است.
اینکه چه راه حلی می تواند هزینه های این سیاست را کمتر کند، سؤالی است که هر کس پاسخ قانع کننده ای برایش داشته باشد، با کمال میل از آن استقبال می کنم.
آی-آر-پی-دی آنلاین (IRPD ONLINE) 
سلام .
فعلا كه مهمه چيز دوباره عوض شد . قرار شده همه 70 ميليون يارانه دريافت كنند . اين طور كه وزير اقتصاد هم گفت خوشه بندي ملاك عمل نيست .
آره شنیدم. این خوشه بندی به نظرم چیز مهمی نبود که این همه روش دعوا راه افتاد. اصل قضیه به نظرم بد نبود که به خانواده های کم درآمد پول پرداخت بشه. حالا اسمش رو بذار خوشه یا دهک یا هر چیز دیگه. حالا هم اگه می خوان به همه پول بدن پول کم میارن بنابراین لازم دارن که خونواده های کم درآمد رو پوشش بدن. در نهایت خیلی نباید روی این پول حساب کرد. چه به دو خوشه چه به همۀ مردم، در نهایت بعد از یکی دو سال همه چی فراموش میشه.
مهمترین بحث یارانه ها مربوط به حامل های انرژی است که ازادسازی قیمتها می تواند هزینه خانوارها را در مناطق گرمسیر که 9 ماه از سال نیاز به وسایل خنک کننده می باشد شدیدا افزایش میدهد علاوه بر ان درصد بالایی از این افراد در مناطق روستایی زندگی می کنند که متاسفانه در این مورد توحهی نشده است .بنابراین اینکه گفته شود هزینه شهری بالا است نمیتواند کاملا صحیح باشد .در مورد هزینه مسکن اگر جه صحیح است البته در روستا ها نیز نسبت اجاره به درامد نمیتواند تفاوت جندان با شهر داشته باشد به جز قشر کارمند که همواره تحت فشار هستند.
درست میگی. موارد زیادی رو بهش توجه نکردن. ولی فکرش رو بکن که وارد کردن متغیری مثل گرمای هوا چقدر می تونه مشکل بر انگیز باشه. اونوقت باید به مناطق سرماخیز هم توجه بشه که تمام زمستون و نصف پاییز و بهار زیر صفرن. همینجور بگیر و برو. یا به مناطقی که دورن. یا …
اینکه هزینۀ روستایی بالاتر از شهری باشه رو نمی تونم قبول کنم. همۀ امارهای موجود میگن که هزینه ها و درآمدها در روستاها پایین تره.
در نهایت کارمندان و به طور کلی حقوق بگیران بیشتر ار بقیه مشکل دارن، ولی باز هم حقوق بگیران دولتی وضعشون همیشه از حقوق بگیران خصوصی بهتره.
حسین آقای عزیز در پاسخ به کامنت شما عرض کنم هزینه ها بر مبنای میانگین آمار چند سال قبل مشخص می شود لااقل در شروع کار. علاوه بر این مبلغی که می دهند آنقدر نیست که بخواهد تغییر رفتار آنچنانی ایجاد کند. لذا گمان نمی کنم سیگنال خیلی قوی باشد
با سلام
خوشه بندي بحث داغ روز است و هر كسي بر مبناي تفكرات خود آنرا تفسير مي نمايد ، در اين روزها به وفور به مواردي بر مي خوريم كه فلاني چند باب خانه دارد يا در دست ساخت دارد ، ولي در خوشه يك يا 2 قرار گرفته است ولي فلان كارمند كه داراي فيش حقوقي مشخصي مي باشد و فلان قدر كرايه خونه مي پردازد ، با جمع حقوق و بدهي وام و يا كرايه خونه متاسفانه در خوشه سه قرار گرفته است . اما خبر ندارند آن كارمند خوشه سه اي با چه مصيبتي وامش را مي پردازد ، با نخوردنها ، نپوشيدنها ، نخوابيدنها ، تفريح نرفتنها ، تا پاسي از شب بيرون بودنها و خلاصه نديدن خانواده و …. و داشتن شغلهاي ديگر از قبيل مسافر كشي و … خود را در خوشه سه قرار داده . آيا اين اجراي عدالت است . من در منزل بخوابم و درآمدم را كم كنم و دولت هم دو دستي من را در خوشه يك يا دو قرار دهد و آن يكي را در خوشه سه . در هوشه بندي اجحاف زيادي خواهد شد ، پول نفت و يارانه انرژي حق همه مردم مي باشد . آنيكه پولدار است ، يارانه انرژي شايد فقط جوابگوي بنزين يك از ماشينهايش باشد ، و بايد براي مابقي ماشينها ، منازل و استخرها و … هزينه گزافي بپردازد ، اما نبايد از بيت المال كه حق همه مردم مي باشد محروم گردد ، اما آنيكه وضع مالي خوبي ندارد و حتي به جاي ماشين دوچرخه سوار مي شود ، پول يارانه برايش ذخيره خواهد شد و استفاده بهينه خواهد كرد . به اين ترتيب همه مردم احساس مي كنند كه حقشان داده شده است و در كشور داراي جايگاهي هستند و مسلما تلاش بيشتري خواهند كرد .
درود جناب مرادی
مواردی که گفتی همگی ریزه کاریهایی است که باید به نوعی به آن توجه شود. ولی وارد کردن آنها در توزیع یارانه ها کاری بسیار مشکل است. هر روشی که بخواهد یک بعد را در نظر بگیرد لاجرم باید چیزی را فدا کند. در هر حال همیشه مشکلاتی خواهد بود که سبب خواهد شد برخی احساس کنند از حقشان محروم شده اند.
به دلیل همین مشکلات و ساختار حکومت در ایران من باور ندارم که این توزیع پول در ابعاد وسیع و برای مدت قابل توجهی انجام شود.
راه حل ساده این است که دولت که قرار شده در عرض 5 سال یارانه ها را بردارد و به جای آن پول نقد پرداخت کند. بهتر نبود یارانه هارا در عرض همان 5 سال یا 10 سال به تدریج حذف می کرد و به جای پرداخت نقدی ، هر سال درصد بیشتری به حقوق اضافه می کرد؟مثلا به جای افزایش حقوق 15% میتواند18% افزایش حقوق داشته باشد.
اگر گفته شود که در بعضی واحد های صنفی حقوق در حال حاضر کمتر از حداقل است و با این طرح به آنها ظلم می شود ، باید بگویم در حال حاضر هم به آنها ظلم می شود و باید راه حلی برای پرداخت حداقل حقوق در این گارگاه ها کرد نه این که صورت مسئله را پاک کرد.
به عبارت دیگر شما می گویی که دولت می تواند پول یارانه ها را به سادگی به کارمندان خود برساند. موافقم. ولی همانطور که شما هم گفتی در مورد کارکنان بخش خصوصی چه می کنی؟ اعمال حداقل حقوق در این کارگاهها از پرداخت پول دمِ درِ خانه سخت تر است. بعلاوه چرا باید پول کارمندان دولت از یارانه ها بیاید ولی پول کارکنان بخش خصوصی را باید کارفرما پرداخت کند؟ مگر نه اینکه قرار است پول یارانه توزیع شود؟
همچنین در نظر بگیر که بخش بزرگی از مردم در کارگاهها و اداره ها کار نمی کنند. یک سوم مردم در روستاها هستند و آنها هم حق دارند. کارگران ساختمانی را چطور پوشش می دهید؟
خلاصه جناب منطق عزیز، مشکلات زیاد است!
من ديگه سركار نميرم .ميخوام دهك اول باشم .يه كارايي هم ميكنم مثل دستفروشي …
اين حرف ميتونه بعدها از دهن خيليها در بياد .
چرا يكي بايد بره سركار بعد بزور ازش ماليات بگيرن بدن به يه ادم بيكار يا راحت طلب .
من كه نميتونم بفهمم .
به نظر من موضوع خيلي ساده هست . درآمد كشور از هر راهي كه هست كه البته تقريبا همش از نفته مال همه هست و تا همين حالا هم هر جوري كه خرج شده ظلم اساسي در حق بيشتر ملت شده وميشه . بايد بين همه به نسبت مساوي تقسيم بشه. دارا. ندار.كوچيك و بزرگ
حسن
این روش شاید کم دردسرترین و عادلانه ترین راه باشد. با این تبصره که بهتر است بخشی از پول صرف ایجاد تور حمایتی برای افراد بسیار کم درآمد (آنهایی که در حال حاضر توسط کمیتۀ امداد و بهزیستی و سازمانهای خیریه حمایت می شوند) شود و مابقی به همۀ خانوارها به طور مساوی پرداخت شود. یا همانطور که دکتر نیلی پیشنهاد داده بود سهام شرکت نفت به طور مساوی به خانواده ها داده شود و اگر شرکت نفت درآمدی دارد بر اساس این سهام پرداخت شود. مثل همۀ شرکتهای سهامی عام.
بازتاب: اعتراض خوشه بندی خوشه یارانه ها
بازتاب: اعتراض خوشه بندی خوشه یارانه ها | پرتاب نیوز